İnternetin ve dijitalleşmenin insanların hayatında aktif olarak yer edinmesi arama motorlarının bu alanlarda kendilerine yer bulmaları ile mümkün oldu. 1998 yılından önce bazı Batı toplumlarında internet yine oldukça erişilebilir bir konumdaydı ancak kullanımı oldukça zordu. Arama motorları olmadan tarayıcılara teker teker web sitelerinin girildiği bir dönemden bahsediyoruz. Ancak bu durum çok kısa bir zaman geçmeden değişti ve Google adlı küçük bir şirket internetin tüm doğasını değiştirecek bir hedefle kuruldu.
Google, şu an kuşkusuz dünyanın en büyük şirketi ancak elbette bu seviyeye gelene kadar birçok değişim yaşadı. Diğer arama motorlarına da büyük ölçüde ilham kaynağı olan Google’ın geçmişten günümüze SERP (Arama Motoru Sonuç Sayfaları) sonuçlarının değişimi çeşitli güncellemelerle mümkün oldu. Şimdi 1998’den günümüze değişen SERP’leri inceleyeceğiz.
Google’ın Kurulma Amacı: SERP’lerde Hızlı ve Detaylı Arama Yapmak
Google’ın en başından beri hedefi, mümkün olan en hızlı ve en hassas web aramasını geliştirmekti. Yaklaşık 25 yıldır şirket, bu aramayı geliştirmek ve kullanıcılara her zaman en iyi ve en alakalı sonuçları göstermek için çalışıyor. Bunun bir yolu, temeldeki arama algoritmasını sürekli olarak geliştirmek ve güncellemek. En önemli Google güncellemeleri, Google aramanın arka planda çalışma şeklini temelden değiştiren tüm önemli adımları oluşturuyor.
Özellikle web tasarımcılar bu gelişmelerin etkilerini derin bir şekilde hissediyorlar. Panda ve Penguin güncellemeleri de çevrim içi pazarlamacıların ve SEO uzmanlarının çalışmalarını temelden değiştirdi. Elbette bu güncellemeler dolaylı olarak kullanıcıyı da etkiledi çünkü kullanıcılar daima daha iyi arama sonuçları algoritması beklediler. Özellikle sözde semantik aramayı kuran Hummingbird güncellemesinden bu yana Google, kullanıcıların arama niyetlerini daha da iyi anlamayı başardı. Peki spesifik olarak SERP’ler nasıl değişti?
1998
Google web araması hizmeti veren bir şirket olarak tam zamanında, 1998 yılında kuruldu. Çünkü milenyum çağının başlamasından önce, web sitelerinde yoğun bir patlama yaşanmıştı. Böyle bir bilgi seli ile, gerçekten ihtiyacınız olan içeriği bulmak giderek daha zor hale geldi. Google, Larry Page ve Sergey Brin tarafından geliştirilen PageRank algoritmasını temel alarak bu sorunu gidermek istedi.
1998’deki SERP’lerde yalnızca organik arama sonuçlarını bulunuyordu. Birkaç yıl öncesine kadar Google, bu tür arama sonuçları ile faaliyet yürütmeye devam etti. Google’ın kendisine yönelik bu özel arama sorgusu ile, yalnızca organik değil, aynı zamanda Google haber aramasından ve sözde Google Bilgi Grafiği’nden gelen arama isabetlerini de görebiliyorduk. Öte yandan, özellikle Google AdWords’ün kullanıma sunulmasıyla birlikte SERP’ler önemli ölçüde değişti.
2000: AdWords
2000 yılının ortalarına kadar Google, reklamları bünyesinde hiç barındırmıyordu. Benzer sağlayıcılar da arama motorlarına banner reklamcılığı zaten entegre etmişti. Ancak Google, bugün hâlâ geçerli olan Google AdWords teklifini 2000’li yıllarda başlattı. Geliştiricilerin reklamlardan talep ettikleri, kullanıcıların aramasıyla diğer herhangi bir Google arama sonucunun alakalı olmasıydı. Kullanıcı ayrıca her zaman organik arama sonuçları ile ücretli reklamları ayırt edebilmeliydi de. Bu ilke aynı kaldı ancak AdWords reklamlarının sayısı, etiketi, yerleşimi ve tasarımı ilk ortaya çıktığı günden bu yana sürekli olarak değişti. Yakın zamana kadar Google, reklamları hem organik sonuçların üstünde hem de ayrı bir sağ sütunda gösteriyordu. AdWords reklamları artık yalnızca organik isabetlerin birkaç sıra üstünde veya altında bulunabiliyor.
Bilgi grafiği ve artan mobil kullanım sebebiyle sağ sütun, diğer şeylerin yanı sıra reklam verenler için de önemini yitirdi. Bunun sebebi sağ kenar çubuğunun daha dar ekranlarda yani mobil cihazlarda görünmemesiydi.
Bugün, web mağazası ürünleri için hala sağ sütunda bulunabilen alışveriş reklamları dışında, reklamların büyük ölçüde sağ sütunda bulunması yasaklanmıştır.
2001–2007: Universal Search (Evrensel Arama)
SERP’lerin ilk versiyonundan günümüzün Google SERP’lerine kadar, yalnızca AdWords’ün tanıtımından çok daha fazlası da gerçekleşti. 2001- 2007 yılları arasında Google’ın çalışma prensibi, web sayfaları için basit bir aramadan tüm çevrim içi içeriği kapsayan evrensel bir aramaya dönüştü.
Dikey aramanın tanıtımı, Google’ın evrensel ve en yaygın kullanılan arama motoruna dönüşmesinde en önemli faktör oldu. Ana dikey arama işlevleri şunları içeriyordu:
- Haritalar,
- Haberler,
- Videolar,
- Görseller,
- Alışveriş,
Kullanıcılar, belirli bir konu veya uygulama alanı için arama terimlerini girdiklerinde dikey arama yöntemlerini de kullanabilirler. Uygun sorgulamalar olması durumunda Google, dikey arama sonuçlarını da doğrudan Google SERP’lerine entegre etmektedir. Yukarıdakilerin yanı sıra diğer özellikler, spor müsabakaları sonuçları, hava durumu verileri, uçuş bilgileri ve mobil uygulamalar için aramadır. Kullanıcılar, uluslararası patent veritabanlarını aramak için bile bir işlevi kullanabilirler.
Evrensel Arama hususu tasarlanırken tek bir hedefe odaklanıldı: İçeriğin türü ne olursa olsun, Google her zaman doğru sonuçları vermeliydi. Bu hususta tek gereksinim, ilgili içeriğin web’de herhangi bir yerde bulunabilmesidir. Aynı zamanda, arama kullanıcılar için daha kolay hale getirilmelidir. Bu bağlamda son yıllarda güncellemeler ile yeni özellikler ve işlevler de ortaya çıkmıştır:
- Google Anında Arama,
- Google Suggest,
- Arama sorgularının iyileştirilmiş yorumu,
- Gelişmiş Arama
- Alternatif öneriler,
- Yazım denetimi,
- Eşanlamlıların dahil edilmesi.
Bu işlevlerin yanı sıra kullanıcıların arama deneyimlerini iyileştirmek için birçok farklı özellik de getirilmiştir.
2008 – Günümüz
Google zamanla ve yeni güncellemelerle karmaşık ve evrensel bir arama motoru haline geldi. Muazzam miktarda bilgi ve veri içeren belge ve içeriğin aranmasında hedefe yönelik yardım sağlamaya devam edebilmek için, yakın geçmişte yeni bilgi işleme yöntemleri de tanıtıldı.
Hızlı Yanıtlar
Hızlı Yanıtların yardımıyla, kullanıcılar belirli sorulara mümkün olan en kısa sürede bir web sitesine tıklamak zorunda kalmadan yanıt alırlar.
Hava durumuyla ilgili sorularımız için, artık hava durumunu veren web sitesine tıklamak zorunda değiliz. Örneğin Google, “İstanbul hava durumu” arama sorgusu ile kullanıcıya önümüzdeki haftanın hava durumu tahminine ilişkin bir genel bakışı direkt SERP’lerin en üstünde sunmaktadır.
Bilgi Grafiği
Bilgi grafiği, kullanıcılara SERP’lerin kendisinde yapılandırılmış ayrıntılı cevaplar sunar. Google, SERP’lerin ayrı bir alanında kişiler, yerler veya sorunlar hakkındaki verileri de vermektedir.
Carousel
Google Carousel yöntemi ile anlamsal olarak alakalı Google arama sonuçlarının ek bilgilerle kaydırılabileceği bir dizi resim gösterir. Bunun arkasındaki amaç kullanıcıya aradıklarını bile bilmedikleri bir şey sunmaktır.
Kullanıcılar, belirli bir ülke veya bölgede özel olarak tatil veya ilgi çekici yerler aradıklarında Carousel yöntemi ile bir dizi kaydırmalı görseller ile desteklenmiş sonuçlar görmektedirler.
SEO Güncellemeleri
Google SERP’lerdeki değişikliklerin doğal olarak SEO (Arama Motoru Optimizasyonu) üzerinde de etkisi oldu. SEO uzmanları için en sinir bozucu prosedürlerden biri, Google’ın arama sonuçları için başlık veya açıklama uzunluk sınırları belirlemiş olmasıdır. Google, featured snippet’lerini tüm kullanıcılar için gerçekten değiştirdiğinde, web tasarımcılarının yapacak çok fazla şeyi olabilir. Ancak ek alanı kesinlikle kendileri için kullanmaları gerekir.
Olası Yeni Güncellemeler
Arama motoru devi Google, şu anda tasarım ve yapıdaki değişiklikleri test ediyor. Masaüstü sürümünü mobil arama sonuçlarına daha da fazla uyarlamak isteyen Google, yeni görünüm ile masaüstüne tipik bir mobil görünüm getirecek gibi duruyor. Bu gerçekleşirse sağ sütun yalnızca bireysel durumlarda kullanılacak. Masaüstü ekranları, mobil cihazların ekranlarından önemli ölçüde daha geniş olduğundan, bu ilk bakışta imkânsız görünebilir. Yeni dar görünümde arama sonucu Bilgi Grafiğinin arama sonuçlarının altındaki kenar çubuğundan taşınacak. Bu, sonuç sayfalarını önemli ölçüde uzatacak ve kullanıcı çok fazla boşluk gördüğü için daha fazla kaydırma yapmak zorunda kalacak.
Başka bir değişiklik ise her Google SERP’lerinin artık ayrı bir kartta görüntülenmesi. Bu, bireysel sonuçların diğerlerinden ayrılmasına yol açan bir husus. Özellikle görsellerin, kategori bağlantılarının vb. kullanımının artmasıyla kullanıcı daha iyi bir genel bakış elde edilebilir. Google’ın bu değişiklikleri henüz test aşamasında ve tüm kullanıcılar için uygulayıp uygulamayacağı bilinmiyor.
Sonuç
Google, gelecekte de SERP’lerin daha iyi ve optimize edilmiş bir şekilde görüntülenmesi için yeni fikirler üretmeye devam edecek gibi görünüyor. Önümüzdeki birkaç yıl içinde daha fazla gelişme ve yenilik olacak. Pazarlamacılar için bunun her şeyden önce bir anlamı var çünkü özellikle SEA (Search Engine Advertising) hususunda güncellemeler öngörülüyor. AdWords reklamlarında yapılan son değişikliklerden sonra, tıklama fiyatlarının nasıl değiştiğini gözlemlemek mümkün olacak.
SEA ve SEO’nun gelecekte daha da bütünleşik çalışmak zorunda olacağı zaten açıklandı. Zaten internette hiçbir kanal diğeri ile bağlantılı olmadan çalışamaz. Özellikle mobil aramanın artan önemi göz önüne alındığında, Google SERP’lerin boyutunun ve görünümünün önümüzdeki birkaç yıl içinde nasıl gelişeceğini gözlemlemek eğlenceli olacağa benziyor.
